Plannen voor eenvoudiger verlof opnemen voor goede balans werk en privé
Op 10 april jl. schreef minister Van Gennip een brief aan de Kamer over scenario's voor vereenvoudiging van het verlofstelsel. Er zijn nu tien verschillende wettelijke verlofregelingen die bijdragen aan een goede balans tussen werk en zorg voor kinderen of andere naasten. Blijkens de inhoud van die brief stelt het kabinet voor de verschillende (verlof)regelingen terug te brengen tot drie soorten verlof voor:
1) de zorg voor kinderen
2) de zorg voor naasten en
3) persoonlijke situaties.
Het nieuwsbericht dat in dat kader is gepubliceerd geeft het volgende aan over deze drie soorten verlof:
Verlofsoort 1: zorg voor kinderen
Het gaat hier om verlofregelingen die je kunt inzetten rond de geboorte van en zorg voor jonge kinderen, bij adoptie en bij pleegzorg. Hieronder vallen het huidige zwangerschaps- en bevallingsverlof, het (aanvullend) geboorteverlof, het adoptie- en pleegzorgverlof en het (betaald) ouderschapsverlof. Het doel van dit verlof is onder meer het stimuleren van een gelijkwaardige verdeling van zorgtaken tussen partners en economische zelfstandigheid van ouders. Binnen deze verlofsoort zijn meerdere scenario’s uitgewerkt waarbij regelingen worden geïntegreerd, uitgebreid of verkort.
Verlofsoort 2: zorg voor naasten
Bij deze verlofsoort horen het huidige kort- en langdurend zorgverlof, dat bijvoorbeeld kan worden ingezet om tijdelijk mantelzorg te verlenen. Steeds meer werkenden krijgen hiermee te maken en de verwachting is dat dit de komende jaren verder zal toenemen als gevolg van de vergrijzing en het gegeven dat we allemaal langer doorwerken. Met het oog daarop zijn twee scenario’s uitgewerkt: een scenario waarin de twee bestaande verlofregelingen worden geïntegreerd en een uitgebreidere variant.
Verlofsoort 3: persoonlijke situaties
Uit het huidige verlofstelsel valt het calamiteiten- en kortverzuimverlof onder ‘persoonlijke situaties’. Dit verlof is van korte duur en onder andere op te nemen als een werknemer door onvoorziene of zeer bijzondere omstandigheden niet kan werken. Denk bijvoorbeeld aan het overlijden van een naaste, calamiteiten thuis en het begeleiden van een naaste bij bezoek aan een arts. Het gaat hier om maatwerk, waarover werkgevers en werknemers afspraken maken als het moment zich voordoet. Eventuele nieuwe verlofregelingen die eveneens maatwerk vergen en draaien om persoonlijke situaties zouden aan deze verlofsoort kunnen worden toegevoegd, zoals rouwverlof, transitieverlof of verlof wegens huiselijk geweld.
De drie soorten van verlof komen voort, c.q. zijn gelijk aan hoe de SER adviseert om te gaan met de verlofregelingen. De SER formuleert in haar recente advies Balans in maatschappelijk verlof drie uitgangspunten voor vernieuwing van het verlofstelsel, namelijk:
1) meer eenduidigheid en toegankelijkheid,
2) een betere balans in (financiële) verantwoordelijkheid en
3)balans in zeggenschap, via goed overleg tussen werkgever en werknemer over de opname van verlof.
Vanuit deze uitgangspunten worden contouren aangereikt voor een nieuw ‘maatschappelijk verlofstelsel’ met drie pijlers, namelijk: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof. In het vervolg van deze brief geef ik mijn reactie op dit advies.
Vooralsnog zal er geen sprake zijn van een wijziging in het verlofstelsel. Zoals de minister in haar brief schrijft is het aan het een nieuw kabinet om verder met de vereenvoudiging aan de slag te gaan en keuzes te maken over de toekomst van het verlofstelsel. Het ligt voor de hand - zo geeft de minister haar - het breed gedragen SER advies Balans in maatschappelijk verlof hierbij te betrekken.
Bij ontwikkelen informeren wij uiteraard verder.